III.CAANFIANH (Tenses)

III.CAANFIANH

(Tenses)

- Fianhtu cu a caan hoih in a tanglei bantuk in hmanning an i òhen. Cu hna cu;
1. Tu caanfianh Present tense
2. Liam caanfianh Past tense
3. Lio caanfianh Continuous tense
4. Lai caanfianh Future tense
5. Diam caanfianh Perfect tense
6. Rih caanfianh Present perfect continuous tense

1. Tu caanfianh (Present tense)
- Atu ah tuahmi, a simi langhter duh tikah hmanmi a si.
tc. 1. Lunglung cu ngakchia a si.
2. Chuncaw ka ei.
3. Ka pa cu innchung ah a um.
4. Rang panga ka ngei.

2. Liam caanfianh (Past tense)
- A si cangmi, tuah cangmi langhter duh tikah hmanning a si. ‘rak’ le ‘cang’ hna hi kan
holh ah cun kan hman bikmi a si.
tc. 1. Maymyo kan rak tlawng i a nuam ngai.
2. Sianginn kan kai lio ah cathiam ka rak si.
3. Rawl ka ei cang.
4. Camipuai a awng cang.

3. Lio caanfianh (Continuous tense)
- A si liomi, tuah lio cuahmahmi a langhtertu ah hmanmi a si. Kan holh ah cun ‘lio’ le
‘cuahmah’ hi kan hman bik. ‘lio’ he ‘cuahmah’ he zong hmanchih an si tawn.
tc. 1. Ca ka zoh lio. (Atu lio i ka zoh cuahmahmi a si)
2. Thing ka tan cuahmah. (ka tan lio)
3. Thing ka tan cuahmah lio ah an rak ka auh.
(rak he cuahmah he lio he an um dih caah thing ka tan le an
ka auh hi atu a si lo, a liam cia caan i thing ka tan lio ah an rak ka auh a si.)

4. Lai caanfianh (Future tense)
- A si rih lomi, tuah rih lomi , tuah laimi langhter duh tikah hmanning a si. Kan hman
bikmi hna cu ‘lai’ le ‘te’ an si. Cun a pahnih fonh zong in kan hman tthiamtthiam.
tc. 1. Thaizing ah ka ra te lai.
2. Pumhnak ah ka kal lai.
3. Hmai zarh ah rak kan leng te.

5. Diam caanfianh (Perfect tense)
- A si diam cangmi, tuah diam cangmi langhter duh tikah hmanning a si. ‘diam’ le ‘cang’
kan hman bik.
tc. 1. Na ra sawm ah khan cun a kal diam cang.
2. Nang na chuah tham ah cun tang hra ka awng diam cang.

6. Rih caanfianh (Present Perfect Continuous tense)
- A hlan zong ah a rak si i atu zong a si ko rih, a ttuan ko rih ti
langhter duh tikah hmanning a si. ‘ko rih’ hi kan hman bik a si.
tc. Pa Dun cu sianginn a kai ko rih.
Hika ah hin Pa Dun cu sianginn kai a rak i thawk cang, atu zong a kai cuahmah
lio a si i a dih tiang a kai ko rih lai ti a langhter.